ادبی فرهنگی

وقتی سخن از دلنوشته می شود یعنی هرچه می خواهد دل تنگت بگو، یعنی یادگاری نوشتن بر روی دیوار دل، یعنی سوار بر ابر تخیل بر فراز خواسته ها و آرزوهایت بچرخی و هر آن چه خواستی و پسندیدی بچینی در سبدی بگذاری و واقعیت ها را همراه با رویاهایِ اندیشه ات کنی واز آن ها لذت ببری فارغ ار آن که رسیدن به آن در دنیای واقعی ممکن است یا محال..
در مقابل مقاله علمی است که به دور از هرگونه تخیل، همه واقعیات را مستند و مستدل می پسندد و هیچ میلی به سیر در دنیای تخیل ندارد و تکیه بر ستون محکم واقعیت را می پذیرد و گاهی هم تصمیمی محکم و قاطع می گیرد تا با استفاده از منابعی محکم چون وحی، عقل و نوشته های بشری به آن چه که باید باشند، بیاندیشد و برنامه ریزی کند. شکل ظاهرش، آراسته به چکیده و نتیجه است و هزار باید و نباید دیگر.
دلنوشته آزاد است که هرگونه سیر کند اما آراستن ظاهرش به آرایه¬ها و پوشاندن حریرهای لطیف و مناسب از الفاظ و معانی کار آسانی نیست. مقاله علمی هم وقت گیر و سخت گیر، قاطع در برابر هر کلمه که از کجا آمده و به چه دلیل.
اینجاست که نویسنده سردرگم از انتخاب نوع نوشته می شود. وقت کم، انتخاب مقاله علمی را دشوار می کند و نوع موضوع گنجاندن مطلب در قالب دلنوشته را سخت.
اگر بتوان قالب نوشته ای با نام «دلنوشته علمی» اختراع کرد، خوب است. مشکلات ندارد و نوشتنش دلپذیرتر و تولد این نوع نوشته می تواند ما را به هدف نزدیک نماید. شاید هم تجربه ای نو باشد و یا تنوعی در سبک قلم.

حضرت زهرا (س) نه تنها الگوی زنان که الگوی همه انسانها محسوب می شود؛ چنان که امام زمان (ع) وی را الگوی خود معرفی می کند و می فرماید: «وَ فِي ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ (ص) لِي أُسْوَةٌ حَسَنَة». یکی از فضائل اخلاقی آن حضرت حیاست که تمام ابعاد زندگی ایشان، از جمله گفتار او را در بر می گیرد. «گفتار» از نعمتهای بزرگ الهی است که نقشی تعیین کننده در ساختار شخصیتی انسان دارد. هدف این نوشتار دقت و بررسی سبک زندگی حضرت زهرا(س) با رویکرد توصیف و تحلیل «حیای در گفتار » و به منظور دست یابی و ارائه الگوی کاملی از سبک زندگی آن حضرت در ارتباطات کلامی است. حیا به معنای خودداری از انجام قبیح، به لحاظ شرعی، عقلی و عرفی می باشد. گفتار مشتمل بر محتوا و نحوه بیان می باشد و حیای در گفتار شامل دو جنبه یعنی حیای در گفتار به لحاظ محتوا و حیای در گفتار به لحاظ نحوه بیان خواهد بود. حضرت زهرا (س) به لحاظ محتوا، با حمد و شکر، ذکر و دعا، خواندن نماز و قرآن، سخن گفتن برای دفاع از حق، الگوی کاملی از حیای گفتار در ارتباط با خدای متعال بودند. همچنین در ارتباط با مردم، با رعایت اصل حرمت مؤمن و دوری از گناهانی مانند غیبت، تهمت و ناسزاگویی و گاهی حتی با سکوت خود، بهترین الگو برای سبک زندگی مؤمنانه را به پیروانشان تعلیم دادند. همچنین آن حضرت حیای در نحوه بیان را با رعایت ادب در گفتار در سخن گفتن با پدر، همسر، فرزندان و اطرافیان و دقت در نحوه گفتگو با نامحرمان، به تحقیق، نمود یکی از مهمترین فضائل اخلاقی، یعنی حیای در گفتار را فراروی انسانیت قرار دادند.

به نام یگانه معبود زمین و زمان

مولا علی (ع) الفرصه تمر مر السحاب

عقربه های عمر در حال چرخش است و پاییز با تنوع رنگهایش رو به پایان. دیر زمانی است پاییز را با صدای ریختن برگها، و ناله آنها زیر پای عابران ، آواز باد وصدای غرش رعد و خیسی چشمان اسمان پیر می شناسیم.  سالهاست که بهارهای عمرمان را به پاییز رسانده ایم و با غم آن اشناییم اما؛ امسال پاییزی داشتیم به رنگ غم و اندوه، به رنگ ماتم از دست دادن عزیزانمان و هوایی دلگیر در شهرمان.

در شرایطی که می رفتیم تا غم از دست دادن سردار دلها را برای یک سال پر درد پشت سر بگذاریم، دشمنان ترسو، که در برابر عزم و اراده ملت ایران به نهایت عجز رسیده بودند، با ترور یکی دیگر از دانشمندان مخلص و مجاهد، ترس خود را از حرکت پر شتاب پیشرفت علمی کشور عزیزمان نشان دادند.

سفارش آن شهید بزرگوار و درخواست رهبر عزیزمان و همه اندیشمندان در ادامه مسیر علمی شهید، با تمام توان، برای خارج کردن جهان از دست این چوپانان گرگ طبع، رسالتی را بر عهده ما گذاشت تا پاییز امسال را با بستن عهدی متفاوت به زمستان و ثانیه های آینده پیوند بزنیم عهدی ببندیم برای  ساعات مطالعه بیشتر و گذر از هفته کتابخوانی به سالهای کتابخوانی؛

 عهدمان را در پی یافتن حقیقت در  هفته پژوهش محکم­تر بنا کنیم و در امتداد سالها جریانش دهیم. عهد ببندیم که ایمان و عمل، علم و تقوا را  از قالب حرف و صورت به عمل و سیرت برسانیم و چندان مفتح، چمران، سلیمانی و فخری زاده پرورش دهیم که دشمن از بیان عجز خود با کلام ترور عاجز شود.

اللهم انی اعوذ بک من علم لاینفع

همانگونه كه انسان از نظر جسمي و روحي از حالت سلامتي و بيماري برخوردار است. جوامع بشري نيز از اين دو حالت بركنار نيستند. جامعه سالم، جامعه اي است كه روح آزادي، آزادي خواهي و نوع دوستي، ظلم ستيزي، كمك به مظلومان و ستم ديدگان و باورهاي ديني بر آن حاكم باشد. خرافات و اعتقادات باطل جایی نداشته باشد. اگر آثار ظلم و فساد در دستگاه حكومت مشاهده گردد همه اعضاي آن جامعه براي اصلاح آن بسيج شوند.در مقابل جامعه بيمار، جامعه اي است كه روح تسليم، ظلم پذيري، بي تفاوتي نسبت به سرنوشت همنوعان بر آن حاكم گردد. در برابر اعمال خلاف و ظلم و فساد حاكمان و رهبران خود هيچ واكنشي نشان داده نشود. مذهب و اعتقادات مذهبي در خدمت منافع حاكمان بدكار گرفته شود. جامعه بيمار جامعه اي است كه بر اساس اعتقادات تحريف شده و ناصحيح مذهبي مردم را به ظلم پذيري، سكوت و تسليم دعوت كند.

بيماريهاي جوامع از شدت و ضعف برخوردار است. گاهي بيماري جامعه در حدي است كه با هشدار مصلحان، مردم از خواب غفلت بيدار مي شوند و به حركت درمي آيند. زماني حال جامعه آن سان رو به وخامت مي نهد كه نيازمند تزريق خون براي به حركت درآمدن است. در اين شرايط بايد گروهي فداكار و از جان گذشته خون خود را به جامعه اهدا كنند تا جامعه بهبودي خود را باز يابد؛ ولي گاهي حال جامعه به حدي از وخامت مي رسد كه دچار ايست قلبي مي شود و تزريق خون نيز سودي به حال آن نخواهد داشت براي نجات جامعه در چنين شرايطي بايد شوك ناگهاني بر پيكر آن وارد شود.

وضع اجتماعِ زمان يزيد، در شرایط شوک بود. معاويه در طي دوران حكومت خود، مسلمانان را آن چنان زبون و ذليل كرده بود كه در برابر اعمال خلاف او صداي انتقاد و اعتراضي شنيده نمي شد. مسلماناني كه پس از رحلت پيامبر اكرم(ص) بر اثر تعاليم و تربيت آن حضرت آن چنان در برابر اعمال خلاف حساسيت داشتند، كه در برابر كوچك ترين عمل خلافي اعتراض می­کردند، در زمان معاويه به گونه اي تسليم، مطيع و سازشكار شدند كه پس از معاويه، يزيد آن عنصر فاسد و فاجر به راحتي بر اوضاع كشور اسلامي مسلط شد و صداي اعتراضي از مسلمانان شنيده نشد، جز تعداد معدودي از ياران امام حسين(ع)، همه آن حضرت را به سكوت و سازش فرامي خواندند.

در چنين اوضاع و شرايطي امام حسين(ع) با برخورداري از دانش خاص الهي براي اصلاح جامعه، برنامه بسيار دقيق و منظمي طرح ريزي كرد، كه نه تنها توانست جامعه آن روز را از خطر مرگ حتمي معنوي و فرهنگي نجات بخشد بلكه براي هميشه به جوامع بشري قدرت و نيرويي بخشيد تا بتوانند در مقابل ظلم و ستم و اعمال خلاف از خود حساسيت نشان دهند.

امام حسين(ع) با برنامه­ریزی در یک مرحله قيام و شهادت و مرحله دیگر پيام رساني، بيدارگري و زنده نگهداشتن ياد و خاطره نهضت، به هدف والای نجات جامعه اسلامی رسید.

به نام خالق انسان، اشرف مخلوقات یا اضل موجودات

گاهی زمان چنان پرظرفیت می شود و اتفاقات متعدد و مهم در آن رخ می دهد که فکر می کنی چند سال است در حال تجربه و تحلیل اتفاقات هستی. می توانی هم زمان به دو موضوع اساسی در زندگی انسانی فکر کنی. دو موضوع مهمِ شناخت خدا و انسان  را درک کنی.

شاید این ظرفیت زمان از ظرفیت بالای انسان در آفرینش است که با برخورداری از روح الهی، خلیفه اللهی، مسجود فرشتگان بودن، پذیرش مسئولیت امانتداری می تواند به نامحدود برسد و گاهی هم از حیوانات پست­تر شود (بل هم اضل). (لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم(تین،95/4)  و هم از جهتی ضعیف آفریده شده است. خُلِقَ الْإِنْسانُ ضَعيفاً.

ادامه »