ادبی فرهنگی

همانگونه كه انسان از نظر جسمي و روحي از حالت سلامتي و بيماري برخوردار است. جوامع بشري نيز از اين دو حالت بركنار نيستند. جامعه سالم، جامعه اي است كه روح آزادي، آزادي خواهي و نوع دوستي، ظلم ستيزي، كمك به مظلومان و ستم ديدگان و باورهاي ديني بر آن حاكم باشد. خرافات و اعتقادات باطل جایی نداشته باشد. اگر آثار ظلم و فساد در دستگاه حكومت مشاهده گردد همه اعضاي آن جامعه براي اصلاح آن بسيج شوند.در مقابل جامعه بيمار، جامعه اي است كه روح تسليم، ظلم پذيري، بي تفاوتي نسبت به سرنوشت همنوعان بر آن حاكم گردد. در برابر اعمال خلاف و ظلم و فساد حاكمان و رهبران خود هيچ واكنشي نشان داده نشود. مذهب و اعتقادات مذهبي در خدمت منافع حاكمان بدكار گرفته شود. جامعه بيمار جامعه اي است كه بر اساس اعتقادات تحريف شده و ناصحيح مذهبي مردم را به ظلم پذيري، سكوت و تسليم دعوت كند.

بيماريهاي جوامع از شدت و ضعف برخوردار است. گاهي بيماري جامعه در حدي است كه با هشدار مصلحان، مردم از خواب غفلت بيدار مي شوند و به حركت درمي آيند. زماني حال جامعه آن سان رو به وخامت مي نهد كه نيازمند تزريق خون براي به حركت درآمدن است. در اين شرايط بايد گروهي فداكار و از جان گذشته خون خود را به جامعه اهدا كنند تا جامعه بهبودي خود را باز يابد؛ ولي گاهي حال جامعه به حدي از وخامت مي رسد كه دچار ايست قلبي مي شود و تزريق خون نيز سودي به حال آن نخواهد داشت براي نجات جامعه در چنين شرايطي بايد شوك ناگهاني بر پيكر آن وارد شود.

وضع اجتماعِ زمان يزيد، در شرایط شوک بود. معاويه در طي دوران حكومت خود، مسلمانان را آن چنان زبون و ذليل كرده بود كه در برابر اعمال خلاف او صداي انتقاد و اعتراضي شنيده نمي شد. مسلماناني كه پس از رحلت پيامبر اكرم(ص) بر اثر تعاليم و تربيت آن حضرت آن چنان در برابر اعمال خلاف حساسيت داشتند، كه در برابر كوچك ترين عمل خلافي اعتراض می­کردند، در زمان معاويه به گونه اي تسليم، مطيع و سازشكار شدند كه پس از معاويه، يزيد آن عنصر فاسد و فاجر به راحتي بر اوضاع كشور اسلامي مسلط شد و صداي اعتراضي از مسلمانان شنيده نشد، جز تعداد معدودي از ياران امام حسين(ع)، همه آن حضرت را به سكوت و سازش فرامي خواندند.

در چنين اوضاع و شرايطي امام حسين(ع) با برخورداري از دانش خاص الهي براي اصلاح جامعه، برنامه بسيار دقيق و منظمي طرح ريزي كرد، كه نه تنها توانست جامعه آن روز را از خطر مرگ حتمي معنوي و فرهنگي نجات بخشد بلكه براي هميشه به جوامع بشري قدرت و نيرويي بخشيد تا بتوانند در مقابل ظلم و ستم و اعمال خلاف از خود حساسيت نشان دهند.

امام حسين(ع) با برنامه­ریزی در یک مرحله قيام و شهادت و مرحله دیگر پيام رساني، بيدارگري و زنده نگهداشتن ياد و خاطره نهضت، به هدف والای نجات جامعه اسلامی رسید.